Η Ρένα Δούρου, απαντώντας σε ερωτήσεις του left.gr με αφορμή την πρόσφατη ψήφιση του νέου Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, τονίζει ότι μπαίνουν, με το σχέδιο αυτό, οι βάσεις για μια οικονομικά και οικολογικά δίκαιη και βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων, με δημόσιο και αποκεντρωμένο χαρακτήρα.
Απαντώντας στην κριτική ότι το κείμενο του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) αφήνει «χαραμάδες» για επέκταση του ΧΥΤΑ Φυλής μετά το 2018, επισημαίνει ότι «το ΠΕΣΔΑ που εγκρίθηκε δρομολογεί κλείσιμο της Φυλής, αλλάζει το πρότυπο της διαχείρισης των απορριμμάτων και διασφαλίζει χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους». Επίσης, απαριθμεί τις συγκεκριμένες πράξεις της Περιφέρειας Αττικής στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων ενώ σχολιάζει την τελευταία επεισοδιακή συνεδρίαση όταν, σε συνθήκες έντασης, ολοκληρώθηκε εσπευσμένα η έγκριση της δεύτερης Αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ.
Ακολουθεί η συνέντευξη της Περιφερειάρχη Αττικής στο left.gr:
Το νέο Σχέδιο διαχείρισης, προβλέπει, σύμφωνα και με τις πάγιες θέσεις της Αριστεράς, την αποκέντρωση της διαχείρισης των απορριμμάτων με την ενεργή εμπλοκή των Δήμων. Είναι έτοιμοι οι Δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες για την υλοποίηση του Σχεδίου και πότε εκτιμάτε ότι θα αρχίσουμε να βλέπουμε ορατά αποτελέσματα; Με ποιον τρόπο θα συμβάλει η Περιφέρεια στην ενεργοποίηση και ευαισθητοποίηση των πολιτών;
Καθαρές κουβέντες: εμείς ως Δύναμη Ζωής ουδέποτε, ούτε προεκλογικά ούτε και μετά, δημαγωγήσαμε. Δεν λαϊκίσαμε με ένα θέμα που αφορά στις ζωές των ανθρώπων. Με υπευθυνότητα αντιμετωπίσαμε το κλείσιμο της Φυλής- ακριβώς όπως αποτυπώνεται στο νέο ΠΕΣΔΑ, που πράττει το αυτονόητο. Δρομολογεί το τέλος μιας από τις μεγαλύτερες χωματερές της Ευρώπης, αν όχι και παγκοσμίως. Της χωματερής της Φυλής. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις, πρώτον, για να πάψει η ταφή περίπου 2 εκατομμυρίων σύμμεικτων απορριμμάτων τον χρόνο! Και δεύτερον, για να μπει τέλος στα υπέρογκα πρόστιμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Βάζουμε τις βάσεις για μια οικονομικά και οικολογικά δίκαιη και βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων, με δημόσιο και αποκεντρωμένο χαρακτήρα. Αυτή η διαχείριση δεν θα εφαρμοστεί ως εκ θαύματος αλλά ως αποτέλεσμα ενός ευρύτατου κοινωνικού μετώπου, μέσα από συνέργειες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των πολιτών, της επιστημονικής κοινότητας. Γιατί πρέπει να αλλάξουμε βαθιά παγιωμένες αντιλήψεις σε σχέση με τα απορρίμματα, που δεν είναι «για πέταμα» αλλά μπορούν και πρέπει να γίνουν παράγοντας ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων δουλειάς. Και αυτό δεν είναι υπόθεση της Περιφέρειας μόνο ή των Δήμων μόνων τους ή κάποιων ακτιβιστών.
Πρέπει να γίνει βίωμα καθημερινό όλων μας. Ήδη λοιπόν έχουμε ξεκινήσει, σε συνεργασία με Δήμους, την ανακύκλωση χαρτιού με το σύστημα Διαλογής στην Πηγή, εφαρμόζοντας πρόγραμμα συλλογής του έντυπου χαρτιού – μια πρωτοβουλία που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους μαθητές, γιατί είναι διαπιστωμένο ότι οι μαθητές είναι εκείνοι που μπορούν να «επιβάλλουν» στους ενήλικες την αλλαγή των συνηθειών. Ακολουθούν και άλλες πρωτοβουλίες στην ίδια κατεύθυνση. Ας έχουμε όμως κατά νου ότι στον μακρύ δρόμο που ανοίγεται μπροστά μας οι πιο δύσκολοι αντίπαλοι, δεν θα είναι, όπως άλλωστε φάνηκε δύο χρόνια τώρα, μόνο τα «μεγάλα συμφέροντα» αλλά και τα… μικρά και τα μικρομεσαία. Εκείνα που θέλουν πάση θυσία τη διατήρηση του status quo, γιατί αυτό αποτελεί τον λόγο ύπαρξής τους.
Με το νέο Σχέδιο, όπως τονίζει σε όλους τους τόνους η Περιφέρεια Αττικής, «μπαίνουν οι βάσεις για να πάψει οριστικά να λειτουργεί η χωματερή της Φυλής – “μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου”, σύμφωνα με την έκθεση της επιτροπής αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου». Ο Δήμος Φυλής, ωστόσο, αντί να πρωτοστατεί στο σχέδιο αυτό, δεν έχει καταθέσει ακόμα το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Δήμους της Αττικής. Πώς κρίνετε την «ολιγωρία» αυτή;
Όταν ζητήσαμε από τους Δήμους, στα τέλη του 2014, την κατάρτιση Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης, δεχθήκαμε επικρίσεις περί «ουτοπικών προτάσεων» – κάποιοι μάλιστα έφθασαν μέχρι του σημείου να καταστροφολογήσουν κιόλας. Η Αττική όμως πρωτοπόρησε σε σχέση με όλη τη χώρα. Και πρωτοπορεί. Δεν καπελώσαμε – άλλωστε τα σχεδιαζόμενα με ΣΔΙΤ έργα αποτελούσαν μια «εκ των άνω» επιλογή, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των τοπικών κοινωνιών. Η δική μας λογική βρίσκεται στον αντίποδα. Δεν θέλουμε να επιβάλλουμε αλλά διαβουλευόμαστε, επιδιώκοντας τη σύμφωνη γνώμη των τοπικών κοινωνιών. Διότι έτσι, μέσα από πλατιά κοινωνικά μέτωπα διασφαλίζεται εκείνη η κοινωνική συνοχή, πάνω στην οποία «κτίζεται» η νέα διαχείριση. Έτσι προχωράμε. Και φέρνουμε συγκεκριμένα αποτελέσματα: τα 64 Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης των Δήμων (επί συνόλου 66 Δήμων) είναι γεγονός και πλέον αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του ΠΕΣΔΑ.
Πράγματι ο Δήμος Φυλής είναι ο ένας από τους δύο Δήμους που δεν έχουν καταθέσει ΤΣΔΑ – αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο θα έπρεπε να ερωτηθεί η διοίκηση του Δήμου. Ούτως ή άλλως, οι στοχεύσεις του ΠΕΣΔΑ, για να υλοποιηθούν απαιτούν τη συνέργεια α’ και β’ βαθμού Αυτοδιοίκησης. Όμως το κρίσιμο είναι να αντιληφθούν όλοι, και κυρίως όσοι έχουν αυτοαναγορευθεί σε ανώτατους κριτές, χωρίς όμως να καταθέτουν συγκεκριμένη αντιπρόταση, πέρα από εύκολα συνθήματα, που συνοψίζονται στο γνωστό not in my back yard, ότι ουδείς διαθέτει την αποκλειστικότητα της οικολογικής ευαισθησίας για να κρίνει και να κατακρίνει. Το διακύβευμα είναι συλλογικό και προϋποθέτει συνεργασία και συντονισμό. Αυτό είναι το κοινό μας στοίχημα για όλη την Αττική. Και ας αντιληφθούν επιτέλους όλοι ότι ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, αλλά αντίθετα, τέτοιες απόψεις βολεύουν τους κάθε είδους, δεξιούς και αριστερούς, λαϊκιστές. Δεν εξυπηρετούν όμως τους πολίτες.
Από ορισμένες πλευρές, μεταξύ των οποίων και από μέλη του ΣΥΡΙΖΑ Φυλής και της ευρύτερης περιοχής, διατυπώνεται η κριτική ότι η μη ύπαρξη σαφούς χρονοδιαγράμματος για το «οριστικό κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής» αφήνει «χαραμάδα» για επέκταση των εργασιών μετά και τον κορεσμό του κυττάρου της Β’ φάσης του ΧΥΤΑ, στα τέλη του 2018. Ποιο το σχόλιό σας;
Το κείμενο του ΠΕΣΔΑ – και αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά σε σχέση με το παρελθόν – είναι σαφές και δεν αφήνει κανενός είδους «χαραμάδες». «Χαραμάδες» βλέπουν μόνο εκείνοι που θέλουν να στήνουν παραστάσεις σαν αυτή στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο, με στόχο αποκλειστικά και μόνο τη δημιουργία εντυπώσεων. Θέλω να είμαι σαφής: μόνο το ΠΕΣΔΑ που εγκρίθηκε δρομολογεί κλείσιμο της Φυλής, αλλάζει το πρότυπο της διαχείρισης των απορριμμάτων και διασφαλίζει χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους.
Πρόκειται για μια πολύ σπουδαία υπόθεση για να γίνεται αντικείμενο λαϊκισμού ανάμεικτου, είτε με ιδιοτελείς προθέσεις είτε με άγνοια, ή και με τα δύο. Όσοι σήμερα υποστηρίζουν ότι «τίποτε δεν αλλάζει» με το νέο ΠΕΣΔΑ, ας μας πουν ποιο είναι το δικό τους σχέδιο, που και πώς θα κάνουν νέες μονάδες, πως θα τις χωροθετήσουν, που θα βρούνε τα χρήματα. Ας πουν επιτέλους αν ήθελαν τα έργα με ΣΔΙΤ. Χωρίς υπεκφυγές, και μακροσκελείς θεωρίες. Δεν το έχουν κάνει μέχρι σήμερα…
Η νέα περιφερειακή αρχή εκλέχθηκε με βάση την υπόσχεση ότι «θα κάνει τα πράγματα αλλιώς» την ώρα που κυριαρχεί η μηδενιστική αντίληψη «όλοι ίδιοι είναι». Σε αυτά τα 2,5 περίπου χρόνια, τι διαφορετικό έκανε η Περιφέρεια Αττικής στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, μέχρι την ψήφιση του νέου ΠΕΣΔΑ;
Δεν είμαστε όλοι οι ίδιοι. Και δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ευθύνες απέναντι στους πολίτες. Κάποιοι θεωρούν ότι ασκούν πολιτική στο φβ και στο τουίτερ. Εμείς ασκούμε πολιτική αναλαμβάνοντας το ανάλογο πολιτικό κόστος – κάτι που δεν ισχύει για όσους απλά γράφουν συνθήματα. Κάνουμε πολιτική με πράξεις συγκεκριμένες. Ακυρώσαμε τις σχεδιαζόμενες από την προηγούμενη Διοίκηση τέσσερις φαραωνικών διαστάσεων εγκαταστάσεις επεξεργασίας συμμείκτων με ΣΔΙΤ, τον Δεκέμβριο του 2014. Εφαρμόζουμε εμπράκτως την αρχή της αποκέντρωσης, στηρίζοντας τους Δήμους για να καταρτίσουν τα Τοπικά τους Σχέδια Διαχείρισης. Δεν δώσαμε το ΠΕΣΔΑ μας να το εκπονήσει κάποιο εξωτερικό γραφείο με το ανάλογο κόστος να επιβαρύνει τους φορολογούμενους συμπολίτες μας – τον εκπόνησε το επιστημονικό δυναμικό ενός δημόσιου φορέα, όπως είναι ο ΕΔΣΝΑ. Η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ: συνέστησε Επιτροπή για την απομάκρυνση του Αποτεφρωτήρα Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων από την ΟΕΔΑ Φυλής.
Δρομολόγησε επιδημιολογική έρευνα για τις επιπτώσεις της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής στους ανθρώπους και το περιβάλλον. Λειτουργεί Χημείο στην ΟΕΔΑ Φυλής για αναβάθμιση των προσφερομένων υπηρεσιών του ΕΔΣΝΑ. Κάνει πράξη ένα πάγιο αίτημα των εργαζομένων του ΕΔΣΝΑ, αυτό της αποτελεσματικής φύλαξης του ΧΥΤΑ Φυλής. Αναβάθμισε τις υποδομές του ΕΔΣΝΑ, εισήγαγε τον γιατρό εργασίας, χορήγησε Μέσα Ατομικής Προστασίας στους εργαζομένους. Ξεκίνησε πρόγραμμα συλλογής του έντυπου χαρτιού σε Δήμους της Αττικής, ξεκίνησε επιστημονικές μετρήσεις σε θέσεις εντός και εκτός της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, για να αντιμετωπισθεί η δυσοσμία στις γύρω από τον ΧΥΤΑ περιοχές, ανακατασκεύασε την οδό πρόσβασης στην ΟΕΔΑ. Παράλληλα προχώρησε σε σειρά αποφάσεων, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, όπως η σύμβαση για τη λειτουργία του Αποτεφρωτήρα, που αποφέρει όφελος στους πολίτες για τα επόμενα τρία χρόνια 8.3 εκατομμύρια ευρώ. Θα μπορούσα να παραθέσω πολλά ακόμη. Όλα έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: ότι αποτελούν πρωτοβουλίες μας που επικρίθηκαν, παρότι πάγια αιτήματα της τοπικής κοινωνίας, από τους καθ’ έξιν επικριτές και κατ’ επάγγελμα «αμφισβητίες».
Έγινε μεγάλος θόρυβος για τη διαδικασία με την οποία ψηφίστηκε από το Περιφ. Συμβούλιο ο νέος ΠΕΣΔΑ, καθώς διαμαρτυρόμενοι πολίτες εμπόδισαν την εξέλιξη της διαδικασίας ζητώντας αναβολή της συζήτησης. Ως αποτέλεσμα, δεν έγινε η ψηφοφορία στην αίθουσα της Συνεδρίασης αλλά ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα μετά από συνεννοήσεις εκτός αιθούσης. Πώς σχολιάζετε τα όσα έλαβαν χώρα την Τρίτη;
Η συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της Τρίτης, 6 Δεκεμβρίου, ολοκληρώθηκε μέσα σε συνθήκες έντασης, ύστερα από την έγκριση της δεύτερης Αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων της Αττικής. Αιτία ήταν η επιμονή μιας ομάδας πολιτών που δεν επέτρεπε την ομαλή εξέλιξη της συζήτησης. Και τούτο παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Θ. Σχινάς, τους έδωσε τον λόγο για να εκφράσουν τις απόψεις τους – αρνήθηκαν. Να πω εδώ, ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο έχει πολλές φορές σε εξαντλητικό βαθμό, συζητήσει το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής, σε πλαίσιο που εξασφαλίζει πάντα, τις συνθήκες έκφρασης όλων των απόψεων. Και μάλιστα όχι μόνο των απόψεων των παρατάξεων του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και μεγάλου αριθμού δημάρχων, συνδικαλιστικών οργανώσεων, φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών.
Έχουμε δηλαδή κάνει τη στρατηγική επιλογή του ανοικτού, δημοκρατικού διαλόγου, που απευθύνεται προς όλους, όσοι θέλουν μέσα από αυτή την ανοικτή διαδικασία διαβούλευσης να δώσουν λύση σε ένα χρονίζον πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που εδώ και πενήντα χρόνια έχει σωρεύσει περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές συνέπειες καθώς και συνέπειες δημόσιας υγείας. Τέλος, χωρίς να υποβαθμίζεται το δικαίωμα όλων στη διαμαρτυρία καθώς και η ευθύνη τους για τον τρόπο και τα μέσα που την εκφράζουν, από την άλλη, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται η ιδιαίτερη ευθύνη που φέρει μια αιρετή Διοίκηση απέναντι στους πολίτες, στους οποίους λογοδοτεί. Ειδικά μάλιστα όταν διακυβεύονται τέτοια κρίσιμα ζητήματα και η αιρετή Διοίκηση έχει την ευθύνη και την υποχρέωση της απόφασης. Αυτό πράξαμε. Σε αυτή τη βάση θα μας κρίνουν και οι τελικοί κριτές, οι πολίτες.
Τάσος Γιαννόπουλος